پرتال امام خمینی (س): کتاب «تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن‌عربی» توسط حسن مهدی‌پور نوشته و در شمارگان ۵۰۰ نسخه توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، منتشر شد.
به گزارش جماران، یکی از مسائل مهمی که در حوزۀ فلسفه عرفان و فلسفه اخلاق مطرح می‌شود و از آن با عنوان مسألۀ نسبت عرفان و اخلاق یاد می‌شود، سازگاری یا ناسازگاری عرفان و اخلاق است. برخی از فیلسوفان که درباره این نسبت اندیشیده‌اند قائل به ناسازگاری عرفان- به ویژه در روایت وحدت‌گرایانه- با اخلاق هستند؛ زیرا از نظر آنها، از حیث هستی‌شناختی اخلاق مستلزم کثرت‌اندیشی و قول به اصالت و واقعیت تمایزات میان امور مختلف است؛ از حیث انسان‌شناختی اخلاق مستلزم اثبات هویت‌های فردی مستقل است و بر اساس آن غیریت میان «خود» و «دیگری» شکل می‌گیرد و این امر برای ایجاد رابطه اخلاقی ضروری است؛ از حیث ارزش‌شناختی از مقومات تفکر و زبان اخلاقی، اعتبار مقولات ارزشی و هنجاری متمایز مانند خیر و شر، خوب و بد، درست و نادرست و باید و نباید است.
به ادعای صاحبان این نظریه از لوازم منطقی وحدت‌گرایی عرفانی، نفی واقعیت تمایزات میان موجودات، انکار غیریت میان خود و دیگری و بی‌معنایی خیر و شر است و این امور در تضاد با پیش‌فرض‌های مذکور است و در نتیجه شرایط کاربرد اخلاق را از میان برده و اخلاق را ناممکن یا بی‌معنا می‌سازد. بایسته است این مسأله در قلمرو سنت عرفان اسلامی و با رجوع به منابع اصلی آن پی گرفته شود. البته از آنجایی که این نقدها اساساً ناظر به هستی‌شناسی رویکردهای وحدت‌گرایانه است در سنت عرفان اسلامی این مسأله را باید در اندیشه عارفانی بررسی کرد که قائل به چنین رویکردی هستند و از آنجا که از برجسته‌ترین چهره‌های این رویکرد ابن‌عربی و پیروان مکتب او هستند می‌توان این مسأله را مطرح کرد که آیا نظریۀ وحدت وجود در مکتب ابن‌عربی هم مشمول نقدهای قائلان به ناسازگاری عرفان و اخلاق می‌شود و پیش‌فرض‌ها و لوازم نظریه آنها از همان نوع پیش‌فرض‌ها و لوازمی است که قائلان به ناسازگاری آنها را در تضاد با اخلاق دانسته‌اند؟
به‌عبارتی، مسألۀ اصلی امکان و معناداری اخلاق در نظام عرفانی مبتنی بر وحدت وجود است و برای پاسخ به مسألۀ «امکان اخلاق» در این نظام عرفانی باید به تحلیل مسائل هستی‌شناختی مربوط به مفاهیم «واقعیت»، «تمایز»، «دیگری» و «ارزش» پرداخت و دانست که آیا این موضوعات در این رویکرد نیز به همان پیش‌فرض‌ها و لوازم می‌انجامد یا می‌توان تقریر متفاوتی از آنها به دست داد، به‌گونه‌ای که امکان سازگاری آن با اخلاق وجود داشته باشد و درنتیجه اخلاق را در اندیشه وحدت وجودی ابن‌عربی ممکن و معنادار دانست.
آدرس فروشگاه‌های انتشارات عروج جهت خرید حضوری
مرکزی: خیابان انقلاب، روبروی دانشگاه تهران بین ۱۲ فروردین و فخر رازی، پاساژ ظروفچی پلاک ۱۲۹۶
تلفن: ۶۶۴۹۳۰۸۱
شماره ۱: خیابان انقلاب، زیر پل حافظ، جنب فروشگاه برک
تلفن: ۶۶۷۰۶۸۳۳
.
انتهای پیام /*